Vandaag publiceerde de Inspectie van het Onderwijs het jaarlijkse rapport de Staat van het Onderwijs. Zoals ieder jaar zijn de bevindingen weer zorgelijk, de kwaliteit van het onderwijs en het welbevinden van jongeren lopen verder achteruit. Voorzitter van het LAKS Rafke Hagenaars: “Je zou zeggen dat iedereen in en om het onderwijs inmiddels wel doordrongen zou zijn van de noodzaak van ingrijpende verandering om deze neergang om te keren. Helaas blijkt dat niet zo te zijn.”
Zo was het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) een aantal weken geleden bij het evenement van de Inspectie waarin zij de belangrijkste bevindingen aan alle onderwijspartijen onder embargo meedeelde. Na het aanhoren van talloze alarmerende bevindingen was de belangrijkste vraag vanuit onderwijspartijen: “wat wordt de titel van het persbericht van de Inspectie?”. “Onderwijspartijen lijken de beeldvorming rond onderwijskwaliteit belangrijker te vinden dan de onderwijskwaliteit zelf. Het gezamenlijke verantwoordelijkheidsgevoel voor goed onderwijs is ver te zoeken”, aldus Hagenaars. Het LAKS roept het onderwijsveld daarom op om de handen ineen te slaan en samen de uitdagingen waar het onderwijs voor staat aan te gaan.
Want die uitdagingen zijn groot, zo blijk jaar na jaar uit de Staat van het Onderwijs. Een aantal van de bevindingen van de Inspectie van dit jaar op een rij:
- De kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit. 22% van de vo-scholen uit een willekeurige steekproef heeft een onvoldoende gekregen van de Inspectie. De basisvaardigheden taal en rekenen blijven dalen. 88% van de scholen van de steekproef heeft een of meerdere herstelopdrachten gekregen. Bij de herstelopdrachten die gericht zijn op de basisvaardigheden, bleek dat het onderwijsaanbod niet is aangepast op de leerlingpopulatie.
- Er is geen dekkend netwerk voor passend onderwijs. In het voortgezet onderwijs heeft de helft van de leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften geen ontwikkelingsperspectief. Als deze er al wel is, voldoet deze ook niet altijd aan de wettelijke eisen. De kwaliteit voor extra ondersteuning voor leerlingen is onvoldoende.
- Kansenongelijkheid blijft groot. In het bijzonder voor leerlingen met een migratieachtergrond en voor leerlingen met ouders met een laag inkomen. Uit de Staat van het Onderwijs blijkt dat hoe hoger percentage migrant of kind van migrant er op een school zit, hoe lager het slagingspercentage is van de school. In het verlengde hiervan doen leerlingen die geen ouders hebben die hbo of wo geschoold zijn, vaker een jaar over.
- 1 op de 3 leerlingen ervaart prestatiedruk en 45% van de leerlingen ervaart druk door schoolwerk. Hoewel scholen wel beleid hebben op sociale veiligheid en/of welbevinden, merkt de helft van de jongeren niet dat er aandacht is voor welbevinden en mentale gezondheid op school. Ook is pesten toegenomen en wordt in iets meer dan 30% van de meldingen van pesten, niets met de melding gedaan.
- Er zijn niet genoeg onderwijsplaatsen voor nieuwkomers, waardoor niet alle nieuwkomers naar school kunnen. Hierdoor wordt niet voldaan aan het recht op onderwijs voor deze groep leerlingen.
Bijna 30 jaar nadat ons onderwijs is gedecentraliseerd signaleert het zoveelste rapport de verslechterende onderwijskwaliteit. Het is tijd om ons af te vragen of de huidige verantwoordelijken voor het onderwijs het wel aankunnen. Rafke Hagenaars: “Als leerlingen roepen wij alle onderwijspartijen, besturen en politiek ter verantwoording: kom nu met een plan om de ommekeer te maken naar goed onderwijs. We verdienen het om goed onderwijs te krijgen!”. Dit plan moet een ambitie zijn voor de lange termijn met integrale en consistente voornemens om richting een kwalitatief goed onderwijssysteem te gaan dat werkt voor alle leerlingen. En dat betekent: geen losse maatregelen voor elk los probleem, maar een samenhangende ambitie voor de komende jaren. Het LAKS ziet voor de (toekomstige) minister een leidende rol in deze ambitie en wil dat de overheid weer een grotere verantwoordelijkheid heeft over ons onderwijs.