23 september 2025 bieden de vier overkoepelende onderwijspartijen ISO, JOBmbo, LAKS en de LSVb een manifest aan om aandacht te vragen voor het onderwijs tijdens de verkiezingen. Hun boodschap: De basis is niet op orde. Daarom is het belangrijk dat de politiek met oplossingen komt. Dat zou een centraal punt moeten zijn tijdens de verkiezingen. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Sarah Evink: “Steeds meer studenten kunnen nauwelijks de eindjes aan elkaar knopen. Het doet pijn om van studenten te horen dat ze wakker liggen omdat ze zich zorgen maken om hun financiële situatie. Je kunt je niet focussen op je studie met zulke financiële stress. Daar komt dan een hoge prestatiedruk bij, dit alles gaat ten koste van het leren. Het onderwijs heeft juist investeringen nodig. Een land zonder goed onderwijs is als een motor zonder brandstof, daar kom je niet mee vooruit.”
Ook op het middelbaar onderwijs is de basis niet op orde. De onderwijsorganisaties trekken aan de bel:middelbare scholen eisen van gezinnen om dure laptops aan te schaffen, er heerst een erg ongezonde toetscultuur en er is niet genoeg aandacht voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. Voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), Thijmen Widlak: “De randvoorwaarden om tot leren te kunnen komen zijn niet op orde. Wij scholieren zijn constant bezig met de stress die vanuit cijfers komt in plaats van het leren zelf, VMBO’ers worden nog steeds niet gewaardeerd en de financiële druk die vanuit school komt krijgen we thuis mee. De basis moet nú op orde worden gemaakt. De toekomst zit in de schoolbanken, het is tijd dat de politie die toekomst serieus neemt.”
De tijd van symbolische waardering voor het mbo – en voor het onderwijs in het algemeen – is voorbij. Met dit manifest laten wij zien dat scholieren en studenten wél hun krachten bundelen. Nu is het aan de politiek. Luister naar ons en kom in actie. Onderwijs is het fundament van de toekomst: behandel het ook zo. Want zolang er geen structurele keuzes worden gemaakt, blijft het onderwijs worstelen met dezelfde problemen: prestatiedruk, financiële stress en ongelijkheid. De gevolgen raken niet alleen leerlingen en studenten, maar de hele samenleving. Toch worden ruim 500.000 mbo-studenten nog steeds ongelijk behandeld, terwijl wij de vakmensen en professionals van morgen zijn. Dat is onhoudbaar. Investeren in onderwijs betekent investeren in de toekomst van Nederland. Maurits Brus, voorzitter van JOBmbo: “Zolang je ongelijk wordt behandeld vanwege de opleiding die je doet, is er geen sprake van gelijke kansen. Het is tijd dat de politiek dat rechtzet en alle studenten dezelfde waardering en mogelijkheden geeft.”
Op 23 september boden het JOBmbo, LAKS, ISO en LSVb het manifest aan de Tweede Kamerleden van de onderwijscommissie. Ze hopen hiermee de politiek te laten zien dat belangen in het onderwijs een gezamenlijk karakter heeft. “Uiteindelijk zijn jonge mensen nu en straks gewoon de Sjaak, doordat politiek rondom onderwijs een verantwoordelijks-vakantie heeft genomen en flink is gaan bezuinigen. Als je echt gelijkheid wilt, dan gebeur dat bij toegankelijk onderwijs”, stelt Maaike Krom voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. Ondanks de verschillende achtergronden en belangen van de organisaties, zien ze dat het niet lastig is om het eens te zijn over de problematiek. De organisaties zien op dit moment ook een veel te grote kloof ontstaan door het gebrek van goede ondersteuning in elke vorm. “Elke keer als ik een mail binnen krijg van een student die niet meer weten waar ze heen kunnen voor hulp of zich onveilig voelen, doet het mij veel pijn. Dit wil je niet meer horen.”
Download hier het onderwijsmanifest: de randvoorwaarden om te leren voor elke scholier en student