26 mei 2025, “Ik ben meer dan één toets.” – scholierenorganisatie LAKS roept op tot eerlijke weging van het eindexamen. De organisatie pleit voor een verandering van de weging van 50% naar 25% van het uiteindelijke cijfer op het diploma.
Vandaag sluiten scholieren de centraal schriftelijke eindexamens af. In de afgelopen weken ontving het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) meer dan 225.000 klachten over deze examens. Elk jaar weer melden tienduizenden leerlingen zich bij het LAKS met zorgen en frustraties over de eindexamens, een duidelijk signaal dat structurele verandering nodig is.
Zo zegt voorzitter Puk Donken van het LAKS: “We krijgen elk jaar duizenden meldingen van leerlingen die onder extreme druk staan door het eindexamen. Het is niet meer van deze tijd om één toetsmoment zo bepalend te maken.”
Het huidige Nederlandse eindexamensysteem legt te veel nadruk op het Centraal Schriftelijk Eindexamen (CSE). Met de slogan #25procentCSE is vandaag een landelijke petitie gelanceerd die pleit voor een hervorming van het toetssysteem van het onderwijs: breng de weging van het CSE terug van 50% naar 25%.
Het eindexamencijfer van middelbare scholieren wordt momenteel voor de maar liefst de helft bepaald door de score op het eindexamen. Daarbovenop geldt de zogenaamde 5,5-regel: het gemiddelde van alle CSE-cijfers moet onafgerond minimaal een 5,5 zijn. Dit betekent dat leerlingen hun centrale examens slechts beperkt kunnen compenseren met hun schoolexamens. Het gevolg: het CSE weegt zeer zwaar, met alle mentale gevolgen van dien.
Puk Donken: “Een leerling die jarenlang hard werkt, verdient het niet om afgerekend te worden op één dag waarop het even tegenzit. Het eindexamen moet je kansen vergroten, niet beperken.”
De initiatiefnemer van de petitie stellen dat het huidige eindexamensysteem niet meer past bij de tijd waarin we leven. De cijfers liegen er niet om: 46,8% van de leerlingen ervaart prestatiedruk door school (NJi, 2021) en 1 op de 5 jongeren voelt zich psychisch ongezond (CBS, 2022).
“Het onderwijs moet ook zorg dragen voor onze jongeren,” aldus Donken. “In een tijd waarin het mentale welzijn van jongeren ernstig onder druk staat, is het hoogstnoodzakelijk om met elkaar de enorme stress onder scholieren aan te pakken.”
De ondertekenaars van de petitie roepen de staatssecretaris voor funderend onderwijs, Kamerleden en onderwijskoepels op om het debat over de toekomst van het eindexamen te openen. De huidige weging doet onvoldoende recht aan de talenten, inspanningen en het welzijn van leerlingen.
“Wij willen een onderwijssysteem dat leerlingen ondersteunt in plaats van ondermijnt. Waar prestaties belangrijk zijn, maar niet bepalend op basis van één toets. Waar brede ontwikkeling net zo zwaar weegt als kennis. Waar je niet zakt omdat je een slechte dag had op het verkeerde moment.”, aldus Donken.
#25procentCSE #ikbenmeerdaneentoets
